Cumhurbakanl letiim Bakanl tarafndan farkl lkelerde dzenlenen “Stratcom Public Forum: Daha Adil Bir Dnya Mmkn (A Fairer World is Possible)” balkl panel Lefkoa’da bir otelde dzenlendi.
“Daha Adil Bir Dnya Mmkn” isimli videoyla balayan etkinliin alnda, KKTC Dileri Bakan Tahsin Erturulolu ve Trkiye’nin Lefkoa Bykelisi Ali Murat Baeri konutu.
Cumhurbakanl letiim Bakan Prof. Dr. Fahrettin Altun’un video mesajnn yaymland panel, uluslararas kurumlarn reformuna katkda bulunmak ve Trkiye’nin daha adil bir dnya vizyonunu vurgulamay amalyor.
KKTC Dileri Bakan Erturulolu konumasnda, “Birlemi Milletler (BM) yapsnn uluslararas camiada sorun zen bir yap olmad, tam tersine sorun yaratan bir yap olduu zaten yllardan beri kantlanm.” ifadesini kulland.
Erturulolu, gerek Filistin gerek Bosna Hersek konusunda, BM askerleri nnde katliamlarn gerekletiini hatrlatarak, “Bykeli, Kbrs’ta da ayn eyin yaandn syledi ve bu doru.” dedi.
1964’n Mart aynda geirilen 186 sayl BM Gvenlik Konseyi kararna deinen Erturulolu, kararda yer alan ifadenin yanl bir ekilde kaydedildiini syledi.
Erturulolu, “Bu hkmet, Ada’ya bar gc askerlerinin gelmesine onay vermitir argmann kullanarak, bu karar geirdiler.” ifadesini kulland.
Bu ifadeye itiraz eden Trk tarafnn, ngilizlerin “kelimelerle oynamayalm, Ada’da len insanlar sizin insanlarnz, bir an nce asker gitsin, kann durdurulmasn salayalm” yantyla karlatn aktaran Erturulolu, bu gerekeyle bu kararn geerli olduunu syledi.
“ADAYA BARII GETREN TRK SLAHLI KUVVETLER’NN CAYDIRICI GC OLMUTUR”
Erturulolu, bu kararn geerliliine (KKTC Kurucu Cumhurbakan) Rauf Denkta’n izin verdii gerekesiyle eletirilere maruz kaldn syleyerek, unlar kaydetti:
“Ben bunu siyasi cehalete yorumluyorum. Bu kararn gemesini engelleyebilmek iin BM Gvenlik Konseyinin 5 daimi yesinden biri olmanz lazm, veto hakknz olmas lazm. bildiiniz gibi, BM Gvenlik Konseyi’nde, 5 daimi yeye ilaveten, 10 tane de geici ye var. Ama 10 tanenin veto hakk yoktur.”
Bar gc amfisinin akan Trk kannn durdurulmas iin gnderildiini vurgulayan Erturulolu, Kbrs Trklerine ynelik katliamlarn ve zulmn BM Bar Gc askerlerinin Ada’da bulunduu 1964-1974 yllar arasndaki dnemde yaandna dikkati ekti.
Erturulolu, “Adaya bar getiren Trk Silahl Kuvvetleri’nin caydrc gc olmutur. O BM temsiliyeti adada ve 186 sayl karardan itibaren alnan tm BM Gvenlik Konseyi kararlar Maalesef Kbrs Trk’ne yaplan hakszln, ayrmcln zn oluturmaktadrlar.” dedi.
– “BM sisteminin giderek ilevsiz, hantal ve atl bir yapya dntn gryoruz”
“Daha Adil Bir Dnya Mmkn” panel serisiyle tm dnyay ilgilendiren kresel ynetiime dair sorunlarn zerinde durulmasnn kymetli olduunu vurgulayan Baeri, Lefkoa’daki panellerde dile getirilecek grlerin gerek kresel lekte devam eden tartmalara gerekse Trkiye’nin tutum ve politikalarnn ekillendirilmesine nemli katklar da bulunacan syledi.
Baeri, 2. Dnya Sava sonrasnda byk emek ve umutlarla kresel refah, bar ve adalete hizmet etme amacyla kurulan bata BM olmak zere siyasi ve mali mekanizmalarn, dnyadaki mevcut krizler karsnda yetersiz kaldn belirtti.
“Derin bir hayal krkl yayoruz. Birlemi Milletler sisteminin kurulu misyonunu ifa etmekte yetersiz kaldn, giderek ilevsiz, hantal ve atl bir yapya dntn gryoruz. Mevcut kresel sistem sorunlar zemiyor, bilakis sorun retiyor. Bu da u gerei ortaya koyuyor, esasen sistemin kendisi bal bana bir sorun artk. Bu gerein en gncel ve dramatik rneini Ukrayna ve Gazze’de yayoruz. srail’in Gazze’de srdrmekte olduu ve bugne dek binlerce Filistinli kardeimizin hayatna mal olan soykrma, Birlemi Milletler Gvenlik Konseyi’nin dur diyememesi, kresel ynetiim krizinin ciddiyetiyle BM’nin reform ihtiyacnn ak bir ekilde ortaya konduu gereini bize gsteriyor.” deerlendirmesinde bulunan Baeri, Srebrenitsa katliamnn BM Bar Gc’nn gzleri nnde gerekletiine tanklk eden biri olarak, bugn Gazze’de yaananlara BM’nin seyirci kalyor olmasn pek yadrgamadn aktard.
“BM GVENLK KONSEY’NDE VETO YETKSNE SAHP BR MSLMAN LKE BULUNMASI HTYATAN TE ARTIK BR ZORUNLULUKTUR”
Baeri, kresel karar alma mekanizmalarnn dnyann deien artlarna uyum salamasnn vaktinin oktan geldiini syledi.
“15 yeli Gvenlik Konseyi’nin yapsnn gzden geirilmesi, BM reformu balamndaki en tartmal konudur.” diyen Baeri, merkezinde BM olmak zere tm uluslararas sistem mekanizmalarnn esasnda ibirlii, karlkl sayg ve dayanmann gereklilii esasnda daha kapsayc ve etkin bir ynetiime dnmesi gerektiini vurgulad.
Baeri, yle devam etti:
“Dnya nfusunun drtte birini oluturan Mslman toplumlar halen karar alma srelerinde hak ettikleri ekilde temsil edilmemektedir. Birlemi Milletler Gvenlik Konseyi’nde veto yetkisine sahip bir Mslman lke bulunmas ihtiyatan te artk bir zorunluluktur. Maalesef 5 daimi yenin adaleti esas alan bir g paylamna gitmek yerine sorunlar bastrmaya altn, deiim dalgasna direnildike sorunlarn nitelik ve nicelik olarak byyeceinin idrakinde olmadklarn da gryoruz.”
BM’nin gndeminde yer alan ve zme kavuturulamayan Kbrs meselesine deinen Baeri, geen sene Ada’daki varlnn 60. yl dnmn kutlayan BM Bar Gc’nn bir 60 yl daha bu adada kalabilmek iin zmszle hizmet etmeye devam eden bir grnm sergilediini kaydetti.
Ada’daki bar gcnn adadaki iki tarafa eit davranma gibi BM’nin en temel ilkelerinden giderek uzaklatn zlerek gzlemlediklerini belirten Baeri, unlar kaydetti:
“Rum tarafnn ok sayda ara blge ihlaline yllar boyunca gz yumarken son derece insani bir proje olan Yiitler-Pile Yolu’nun yapmn hakkaniyetsiz bir ekilde engellemeye alarak bar koruma misyonlarndan beklenen ekilde tarafsz olmadn bir kere daha bar gc ortaya koymutur. Bu vesileyle arada adada Bar gcnn 1964’de tesis edildiini bir kere daha hatrlatmak istiyorum.
1964’den 1974’e kadar Kbrs Trk’nn bu adada ne yaadn aramzda bulunan byklerimiz ok iyi hatrlyorlar. Adadaki barn tesisi 1974’te mmkn olabilmitir. Bunu da bir kez daha hatrlatmak istiyorum. Kbrs adasnda bar tesis eden Trk silahl kuvvetlerinin caydrc gcdr. Bu barn ylmaz koruyucu olmaya da devam edecektir.
Birlemi Milletler ve uluslararas toplumun Kbrs Trk halkna baarszl kantlanm modelleri dayatarak baarszln savunucusu olmaya devam etmesi artk kabul edilemez.”
Al konumalar sonrasnda dzenlenen panelde, stanbul niversitesi retim yesi Do. Dr. Turgay Yerlikaya’nn moderatrlnde, Girne Amerikan niversitesi letiim Fakltesi retim yesi Prof. Dr. Neriman Sayl, Yakn Dou niversitesi Rektr Yardmcs Do. Dr. Murat Tznkan, Ankara Sosyal Bilimler niversitesi KKTC Rektr Yardmcs Yrd. Do. Dr. Zeki Akam, Kbrs Medya Grubu Koordinatr Mete Tmerkan ve Dou Akdeniz niversitesi letme Blm retim yesi Prof. Dr. Deniz iolu konutu.
Panel serisi kapsamnda ayrca “Trkiye Yzyl” temal bir de fotoraf sergisi dzenlendi.