ABD Bakan Donald Trump’n “nce Amerika” anlay dorultusunda izledii korumac ticaret politikalarnn kresel ekonomi zerindeki etkileri giderek daha fazla hissediliyor.
ABD ile in arasndaki tarife restlemeleri, kresel piyasalarda risk algsnn yksek seyretmesine neden olurken bu durum, ABD ekonomisinde durgunluk yaanabileceine ynelik endieleri de artryor.
Bu gelimelerin etkisiyle ABD dolarnn avro, svire frang, Japon yeni, Kanada dolar, ngiliz sterlini ve sve kronu karsndaki deerini len dolar endeksi 99,014’e gerileyerek son 3 yln en dk seviyesini test etti.
TRKYE HRACATISI AISINDAN OLUMLU SONULAR
Dolardaki deer kayb, yatrmclarn Trump’n korumac politikalarna dolar varlklarn satarak yant verdiini ortaya koyarken gelien sre dolar endeksinde aa ynl bask oluturdu. Ayn dnemde avro/dolar paritesi 1,1474 ile ubat 2022’den bu yana en yksek seviyeyi test etti, ardndan 1,1365 seviyesinde dengelendi.
Uzmanlar, paritedeki ykseliin Trkiye ihracats asndan olumlu olduunu deerlendirirken, bu etkinin gelecek dnemde d ticaret verilerine de yansmasnn beklendiini bildirdi.
Trkiye hracatlar Meclisi (TM) verilerine gre, Trkiye yln ocak-mart dneminde 65 milyar 305,6 milyon dolarlk ihracat gerekletirdi. Bu ihracatn yzde 51’i Avrupa lkelerine yapld. Buraya yaplan d satm 33 milyar 70,8 milyon dolara ulat.
“AVRO YATIRIMCILARIN GVENL LMANI HALNE GELYOR”
AA muhabirinin sorularn yantlayan Baheehir niversitesi Dr. retim yesi Rahmi ncekara, ticaret savalar gerginlii ve gmrk tarifelerinde restlemelerin kresel piyasalarda trblans yarattn belirterek, her geen dakika yeni bir gelimeyle kar karya kalan piyasalarn ynn belirlemekte zorlandn syledi.
ABD ekonomisinde durgunluk endieleri, hisse senetleri ve tahvil piyasalarnda yaanan sert satlarn, dolarn kresel lekte zayflamasna yol atn ifade eden ncekara, “Yatrmclarn dolardan uzaklaarak avro gibi alternatif para birimlerine ynelmesine neden oldu. Dolar, kresel risk algsyla deer kaybederken, avro ise yatrmclarn gvenli liman haline geliyor.” dedi.
ncekara, girdilerini dolarla temin edip, ihracatn avro ile gerekletiren ihracat sektrlerin, son dnemde avro/dolar paritesindeki avro lehine seyir nedeniyle kresel grnmde olumlu tablonun etkisine girdiini vurgulayarak, parite etkisinin ihracatn yksek grnmesine neden olduunu syledi.
“PARTE, ARTMAYA DEVAM EDERSE OLUMLU YANSIMALARINI DI TCARET VERLERMZDE GRECEZ”
te yandan, Avrupa Birlii’ne (AB) ynelik ihracatn avro baznda art gsterirken, kaytlar dolar olarak yaymland iin toplam ihracat rakamnn ykseldiini kaydeden ncekara, unlar ifade etti:
“Avronun deer kazanmas, sattmz birim bana daha fazla dolar karl kazanyoruz. Dolaysyla 1 birim ihracat yaparken, 1 birim ithalat karlarken belki imdi 1 ihracatla 1,15 ithalat karlyor olabileceiz. Dolaysyla Trkiye asndan cari a biraz daha azaltabilecek bir durum sz konusu. Parite, artmaya devam ederse bunun olumlu yansmalarn d ticaret verilerimizde daha somut bir ekilde greceiz.”
Trkiye’nin ihracatnda avronun paynn daha yksek olduunu belirten ncekara, avronun dolar karsnda glenmesinin ihracatlara dviz baznda olumlu bir katk saladn syledi.
“AVRODAK ARTI DEVAM ETT SRECE HRACATIMIZA OLUMLU KATKI SALAYACAKTIR”
Pariterium Danmanlk Kurucusu smet Demirkol da Trump’n gmrk tarifesi etkileri nedeniyle in’in rezervlerini altna evirmesinin dolarda gevemeye yol atn, bu durumun Trkiye asndan ham madde ithalatnn dolarla gerekletirilmesi sebebiyle olumlu bir sreci beraberinde getirdiini vurgulad.
Avronun deer kazanmas ve ihracatn fazla olmasyla olumlu etkiler yarattn dile getiren Demirkol, bunun d ticaret ann dengelenmesine katk salayacann altn izdi.
Demirkol, bu durumun Trk ihracats iin olumlu olacan aktararak, unlar kaydetti:
“Avrupa’nn misillemeye karlk vermesiyle ABD’nin de cevap vermesi sonucu Avrupa ekonomisinde yaanacak daralma, Trkiye’nin Avrupa’ya olan ihracatnda yavalamaya neden olacaktr. Dolaysyla Avrupa ve ABD pazarlarn baka ynlere kaydrabilirse, avrodaki art devam ettii srece ihracatmza olumlu katk salayacaktr. Tarife savalar belli bir dengelenmeye geldiinde ise dolar tekrar ykselecektir.”