Ikhan, Kzlcahamam’da bir otelde dzenlenen “Memur-Sen Engelliler Komisyonu Trkiye Bulumas”ndaki konumasnn banda, Konya’da grev yapt okulda dn urad silahl saldrda hayatn kaybeden retmen Muhammed z’e Allah’tan rahmet, ailesine ve tm eitim camiasna basal diledi.
Sosyal devlet ilkesinin bir gerei olarak engelli bireylere ynelik haklar ve uygulamalarn, Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan’n ve hkmetin “krmz izgisi” olduunu ifade eden Ikhan, halka hizmet anlaylarnn temelini, “nce insan” ilkesinin oluturduunu syledi.
Ikhan, Trkiye’de 2002’den nce hibir hkmetin engelliler konusunda yasal bir adm atma gerei dahi duymadn anmsatarak engellilerin sorunlarnn zm noktasnda Trkiye’de ilkleri baardklarn kaydetti.
Memur-Sen ile imzaladklar toplu szlemelerde ve sosyal diyalog mekanizmalarnda engelli kamu grevlilerinin birok sorununu zdklerini hatrlatan Ikhan, engellilerin kazanmlarna yenilerini ekleme gayretlerinin aralksz srdn syledi.
Ikhan, yaknda grmelerine balanacak 2026-2028 yllarn kapsayan 8. Dnem Toplu Szleme mzakerelerinde, toplantda dile getirilen sorunlar istiare edeceklerini belirterek “Kamu grevlileri sendikalarna yelik formunda engellilik durumunu gsteren ibarenin eklenmesine ynelik almalara baland bilgisini de sizinle paylamak isterim. alma Genel Mdrlmz gayret gsteriyor, bu sorunu da zm olacaz.” dedi.
“2014’TEN BU YANA 65 BNDEN FAZLA ENGELL AKTF GC PROGRAMLARINDAN YARARLANDI”
Engelli vatandalarn ayrmcla maruz kalmadan, eitimle, istihdamla retken olmalarn salayacak imkanlardan yararlandrlmasnn, Bakanlk olarak en nemli grevleri olduunu dile getiren Ikhan, u ifadeleri kulland:
“stihdam ayn zamanda bireylerin alma hayatnda yer almalar ve toplumsal hayata etkin katlmn da en nemli koullarndan birisidir. Bu sebeple engelli bireylerin hayatn her noktasnda yer alabilmeleri iin istihdam frsatlarnn ok nemli olduunu dnyoruz. Bu frsat ve hizmetleri srekli gelitiriyor ve eitlendiriyoruz. Bu noktada KUR vastasyla engelli kardelerimizin her zaman yannda olduk, olmaya da devam edeceiz. 2002’den bu yana yaklak 550 bin engelli vatandamzn istihdama katlmasna araclk ettik. 2024’te bu say 45 bini am, 2025 yl ilk eyrei itibaryla yaklak 17 bine ulamtr. zellikle i ve meslek danmanl hizmetlerimiz kapsamnda ‘Her Engellinin Bir Kou Olacak’ sloganyla hayata geirdiimiz Engelli Koluu uygulamamz, bugn 81 ilde, 120 birimde aktif olarak srdrlmektedir. Yine KUR aktif i gc programlarmz kapsamnda, 2014’ten bu yana 65 binden fazla engellimiz, iba eitim ve mesleki eitim kurslarmzdan yararland.”
Kamuda ve zel sektrde engelli altrma zorunluluu konusundaki gncellemelerin devam ettiini bildiren Ikhan, alan Bildirim Sistemi ile hem brokrasiyi azaltarak sreci hzlandrdklarn hem de tespitleri kolaylatrdklarn kaydetti.
“2014’TEN BU YANA KEND N KURMAK STEYEN ENGELLLERE 298 MLYON LRA KAYNAK SALADIK”
Bu zorunlulua uymayan iverenlerden tahsil edilen idari para cezalarn yine engelli ve eski hkml vatandalarn istihdamn destekleyen projelerde kullandklarn ifade eden Ikhan, yle devam etti:
“2014’ten bu yana yrtlen projeler araclyla engelli bireylerin kendi ilerini kurmalarna destek olmak iin 298 milyon lira kaynak saladk. Mesleki eitim ve rehabilitasyon projelerine 80 milyon lira, ie uyum projelerine ise yaklak 8 milyon lirann zerinde destek verdik. Destek teknolojilerine aktarlan denek, 156 milyon liray, korumal i yeri projelerine salanan kaynak ise 9,4 milyon liray am durumdadr.”
Ikhan, hayata geirdikleri her projeyi ihtiyaca gre gncellediklerini belirterek zellikle engelli hibe desteklerinin, istihdamda kalma sresi bakmnda ciddi etkileri olduunu dile getirdi.
alma hayatnda zel politika gerektiren gruplarn, bilhassa engellilerin istihdama daha kolay katlmn hedeflediklerini kaydeden Ikhan, getiimiz Engelsiz KUR Platformu ve Engelli stihdam Reform Paketini akladklarn hatrlatt.
Ikhan, platform araclyla engellilerin hibe bavurularnda bulunabileceklerini, bavuruda bulunurken neler yapmas gerektiini videolardan renebileceklerini, i ilanlarna hzlca ulaabileceklerini syledi.
verenlerin ise Engelli Aday Havuz Sistemini kullanarak engelli adaylarla dorudan iletiime geebileceklerini ve i arayanlar istihdam etmeye ynelik rnek hibe uygulamalarn inceleyebileceklerini belirten Ikhan, Engelli stihdam Reform Paketi kapsamnda, zellikle otizm spektrum bozukluu, down sendromu ve serebral palsi gibi zel gereksinimleri olan bireylerin, i hayatna kazandrlmasna ynelik olarak ilk kez “Destekli stihdam Projesi”ni hayata geirdiklerini bildirdi.
Destekli stihdam Projesi kapsamnda, iverenlerin maddi ykn azaltmak iin engelli istihdam eden iverenlere cret destei salayacaklarn belirten Ikhan, i koluu destei sunarak ie alm srecinden gnlk i akna kadar her aamada istihdam edilen bireylerin yannda olacaklarn kaydetti.
“HBE TUTARININ YZDE 25’N YERNN DZENLEMES N HBE EDECEZ”
Engelli bireylerin alaca i ortamnn ve evresinin hayati nemde olduuna iaret eden Ikhan, Destekli stihdam Modeli kapsamndaki projelerde toplam engelli hibe tutarnn yzde 25’ini i yerinin dzenlemesi iin hibe edeceklerini syledi.
Engellilerle ilgili dier dzenlemeleri anmsatan Ikhan, “Engelli ve Eski Hkml altrmayan verenlerden Tahsil Edilen dari Para Cezalarn Kullanmaya Yetkili Komisyon Ynetmelii’nde yaptmz deiiklikle, engelli projeleri artk dorudan bu komisyona gtrlecek. Ayrca komisyonun toplanma skl nceden ylda 2 kez iken bunu 6 toplantya kardk.” diye konutu.
Kadnlarn, genlerin ve engellilerin i gcne katlmn artrmak iin yrttkleri programlarn sahadaki olumlu yansmalarna ahit olduklarn belirten Ikhan, bu sonularn, kararlarnn doruluunu teyit ettiini syledi.
2002’de 5 bin 777 olan kamudaki engelli alan saysnn, 13 kat artarak 73 bin 800’e ulatn ifade eden Ikhan, unlar kaydetti:
“Bu yl sizlerle youn bir ekilde alacaz. Bu erevede ok nemli hedeflerimiz var. 500 bin kadn, 500 bin gen, 45 bin engelli birey ve 275 bin yksekretim mezunu vatandamz istihdama kazandrmay hedefliyoruz. Ayrca 155 bin i yeriyle ibirlii iinde olmay, 2 milyon 250 bin kiiye bireysel danmanlk sunmay, 620 bin i yeri ziyareti gerekletirmeyi ve 55 bin kiiye i kulb destei vermeyi planlyoruz. Toplumun tm kesimlerine hitap eden kapsayc politikalar retmeye ve isizlii kalc olarak en dk seviyelere ekmeye devam edeceiz.”
“YZDE 70’N ZERNDE OLAN ENGELL SZLYLE DAHA FAZLA MCADELE YAPILMALI”
Memur-Sen Genel Bakan Ali Yaln da Trkiye’de zellikle 2000’li yllar itibaryla engelli bireylerin yaamlarn kolaylatran politikalarn retildiine iaret ederek engellilerin kaderini terk edilen noktadan kamuda istihdam edilen noktaya getirildiini syledi.
Engellilere salanan haklar konusunda toplu szleme ve sosyal diyalog mekanizmalaryla ok nemli mesafeler aldklarn anmsatan Yaln, unlar kaydetti:
“Ama zlmesi gereken sorunlarmz, zm bekleyen balklarmz yok mu? Var. Bu raporu da karmann amac zaten bu. Bu vesileyle raporlarmzda, altaylarmzda tespit ettiimiz, sahada da birebir gzlemlediimiz, baz sorunlar ifade etmekte fayda gryorum. Engelliler ynyle istihdamda frsat eitlii salanmal. Yzde 70’in zerinde olan engelli isizliiyle daha fazla mcadele yaplmal. 4 milyon kamu grevlisine karlk mevzuat gerei yzde 3 engelli istihdam edilmeli. Byle bir hkmmz var personel almlarnda. Bylece kamudaki yaklak 78 bin olan engelli istihdamnn arttrlmas konusunda bu kararn dzenli uygulamas konusunda kamu muhakkak hassas davranmal.”
Okul ncesinden balayarak eitimde frsat eitliinin salanmas gerektiini ifade eden Yaln, engellilerin kariyer yolculuunda karlat grnmez bariyerlerin kaldrlmasn, kamuda arlkl yardmc hizmetler snfnda bulunan engellilerin, mesleki yetkinlik ve liyakatleri dikkate alnarak btn hizmet snflarnda istihdam edilebilmelerini nerdi.
Yaln, kamuya ait tm binalarn yzde 100 eriilebilir olmas gerektiine iaret ederek i yerlerinde engellilere ynelik mobbing, iddet ve ayrmclkla gerekten etkin mcadelenin art olduunu syledi.
Trkiye’nin engellilerle ilgili taraf olduu uluslararas szlemelere titizlikle uyulmas arsnda bulunan Yaln, 5378 sayl Engelliler Hakknda Kanun ile ilgili tm mevzuatn uluslararas normlara uygun hale getirilmesi gerektiini bildirdi.
Toplu szleme grmelerine tayacaklar konular ekillendirmeye devam ettiklerini belirten Yaln, u ifadeleri kulland:
“lave kademe ilerlemesinde aranan 2 yl grev art 1 yl olarak ve her 2 ylda 1 derece art verilmelidir. Engelli kamu grevlilerinin emekli ayl ve ikramiyesi 25 yldan az olmayacak ekilde deerlendirilmeli. Yllk izin haklar, mazeret, st ve doum izinleri pozitif ayrmclk kapsamnda arttrlmal. Kamu grevlilerinde gelir vergisi sabitlensin teklifimize karn engelli kamu grevlileri vergi konusunda muaf tutulsun teklifimiz var.”
Konumalarn ardndan alma ve Sosyal Gvenlik Bakan Vedat Ikhan’a, Memur-Sen Engelliler Komisyonu tarafndan hazrlanan “Engellilerin alma Hayat ve Eriilebilirlik Analiz Raporu” takdim edildi.