stanbul niversitesi ile Byk Sanat Vakfnn ibirliiyle “Sava ve Bar’n Glgesinde Karadeniz Gvenlii: imdi ve Sonra” konulu “Karadeniz Gvenlik Konferans” Rektrlk Binas’nda yapld.
Akar, burada yapt konumada, Trkiye’de ve dnyada gelien kresel sorunlarn ani, ngrlemez ve ok boyutlu ekilde ortaya ktn, bu durumu mevcut kresel gvenlik mimarisinin son derece krlgan olduunu syledi.
Kresel sistemde ciddi erozyonlarn yaandn ifade eden Akar, “klim deiiklii, zenginliin ve kaynaklarn eit paylam, artan g hareketleri, snr ihtilaflar, lkeler arasnda hakl veya haksz taleplerden doan gerginlikler, enerji ve gda yollarnn kontrol gibi sorunlar, giderek daha karmak, ok tarafl ve ok boyutlu hale gelmektedir. Bu sorunlarn zmnde g kullanm elbette bir seenektir. Ancak unutulmamaldr ki askeri, ekonomik ve diplomatik glerin asl amac savamak deil, caydrclk oluturmaktr. Gcn sorumlu ve stratejik kullanmnn nihai hedefi, k stratejisini net olarak belirlenmi bir vizyonla mmkndr.” diye konutu.
Akar, adaletin tesis edilmedii, kamuoyu desteinin olmad bir dzenin ne ulusal dzeyde ne de kresel seviyede kurulamayacana iaret etti.
Byle bir dzende bar ve kalc refah olmayacan dile getiren Akar, “Burada zellikle vurgulamak isterim ki, medeniyetler ve kltrler arasnda karlkl tanma, anlama ve sayg, sadece birlikte yaamann deil, kalc kresel barn da vazgeilmez temelidir.” diye konutu.
TBMM Milli Savunma Komisyonu Bakan Akar, kresel sorunlarn zmnn, lkelerin iyi ve dzenli ekilde ynetiminin sadece ynetici ve siyasetilerin sorumluluunda olmadn, ayn zamanda akademisyenlerin, medya mensuplarnn, lkenin tm fikir ve sanat insanlarnn da sorumluluunun bulunduunu anlatt.
“Antik alardan beri medeniyetler denizi olan Karadeniz ayn zamanda Avrupa, Kafkasya ve Orta Dou arasnda bir gei alandr.” diyen Akar, blge ve dnya gvenliinin salanmasnda da bu vizyonun somut bir paras olmas gerektiini kaydetti.
Akar, “Karadeniz’in gvenlii, blgesel aktrler arasndaki dank stratejiler ve srekli deien ittifaklar nedeniyle bir tr fragmental kaos iinde grnyor. Oysa, Karadeniz lkeleri olarak bu zel ve nemli denizde istikrarn muhafaza edilmesini nceleyen bir diyalog ve ibirlii anlayyla yolumuza devam etmeliyiz. Boazlar ve Karadeniz’in statsn belirleyen Montr Szlemesi’nin blgesel denge ve barn teminat olduu unutulmamaldr.” ifadelerine yer verdi.
Karadeniz’de srdrlebilir gvenliin sadece askeri yollarla olmayacana dikkati eken Akar, yle devam etti:
“Karadeniz’de gvenliin salanmas, sadece blge lkeleri iin deil, Avrupa, Orta Dou ve kresel istikrar asndan da kritik nemdedir. Benzer ekilde Tuna Nehri, Dinyester, Kzlrmak’ta ok uluslu ekosistem balantlarn sembolize etmektedir. Karadeniz’in gvenlii sadece Trkiye’nin deil, Avrupa’nn ve dnyann gvenliiyle dorudan balantldr. Bu blgede bar ve istikrarn salanmas adil, kapsayc ve ok boyutlu bir gvenlik vizyonuyla mmkndr. Trkiye, bu srete corafi, tarihi ve diplomatik gcyle kilit bir aktrdr ve blgenin istikrara kavumasnda nc roln srdrmtr.”
Akar, Trkiye’nin diplomatik abalar sayesinde Birlemi Milletlerle koordineli balatlan “Tahl Koridoru” giriimiyle 34 milyon ton tahl ve gda rnnn Ukrayna limanlarndan gvenli ekilde karldn, Afrika, Asya ve Avrupa’daki ihtiya sahibi lkelere ulatrldn syledi.
Trkiye’nin bu srete arabulucu roln yerine getirirken Montr Szlemesi erevesindeki yetkilerini sorumlu biimde kullandn, Karadeniz’in bir atma alanna dnmesini engellediini vurgulayan Akar, “Montr Szlemesi sayesinde savan bandan itibaren Boazlar ve Karadeniz giri-klar kontrol altna alnm, Karadeniz’in stratejik bir rekabet alanna dnmesi engellenmitir. Ayn zamanda diplomatik yollarla silahsz insani koridor oluturulabilecei gsterilmi, sava halindeki taraflarla diyalog zemini korunmutur.” dedi.
stanbul niversitesi Rektr Prof. Dr. Osman Blent Zlfikar ise Karadeniz’in deien gvenlik dinamiklerini askeri, siyasi ve ekonomik boyutlaryla ele almann karlalan riskleri ve frsatlar deerlendirmede nemli olduunu syledi.
Trkiye’nin Karadeniz gvenliinde merkezi rol oynadn belirten Zlfikar, “Trkiye, Karadeniz’e kyda bir lke, NATO yesi, Karadeniz’in giri ve kn kontrol eden Boazlar’n sahibi olarak ok zel bir konumdadr. Nitekim 1936’dan beri tam egemenlik yetkisi ald Montr Boazlar Szlemesi’ni titizlikle uygulayarak Karadeniz’de istikrar ve barn korunmasna katk salamtr. Savan balad 2022’nin ubat ayndan beri hem Rusya’nn hem Ukrayna’nn hem de kyda olmayan tm lkelerin sava gemilerine boazlar kapatma karar alm ve titizlikle uygulamakta, ayrca takdir almaktadr.” diye konutu.
Programa, Cumhurbakanl Gvenlik ve D Politikalar Kurulu Bakanvekili, Cumhurbakan Badanman ve Bykeli Prof. Dr. ar Erhan, AK Parti Kayseri Milletvekili Aye Bhrler ile baz akademisyenler de katld.