Dndar, “Karayolu Gvenlii Gn ve Trafik Haftas” dolaysyla AA muhabirine yapt aklamada, stanbul trafiinin kapasiteyi aan tat talebi nedeniyle tkandn syledi.
Buna hatal park, erit ihlalleri ve manevralarn da eklendiini aktaran Dndar, “stanbul’da olsun baka herhangi bir blgede olsun bir skklk yayorsak bunun temel sebebi aslnda trafikte btn yollarmzn belli bir kapasitesinin olmas. Bu kapasitenin zerinde bir ara talebi olduu zaman trafik skmaya balyor ve tat says arttka skkln iddeti de git gide artyor.” dedi.
Do. Dr. Dndar, trafik ihlalleri, hatal parklar ve manevralar ile erit deiikliklerinin skkl arttran dier unsurlar olduunu anlatt.
Trafik skklnn ok boyutlu bir ekonomik kayb olduuna dikkati eken Dndar, “Trafikte harcadmz fazladan her 10-15 dakika veya 1 saat bize maddi bir karlk olarak dnyor. Bunu hesaplamann eitli yntemleri var. Bir lkenin veya trafik skkl yaanan blgenin gayrisafi yurt ii haslasnn bu blgede alan nfus oranna blnmesiyle bir dakikalk zaman kazanc veya kaybnn parasal karl kabaca hesaplanabiliyor.” diye konutu.
Dndar, yakt creti, ara ypranmas, evre kirlilii, kaza riski ve psikolojik etkilerin de trafik maliyetlerini artran dier unsurlar olduunu, stanbul Ticaret Odas (TO) ile stanbul Teknik niversitesinin (T) bu konuda almalar yaptn aktararak, yle devam etti:
“stanbul’daki trafik skklklarnn maliyeti yllk 6 milyar dolar olarak hesaplanmt. Tabii bu deerleri gncellemek de gerekiyor. Son 10 ylda pek ok ey deiti. Teknolojik gelimeler yaadk. Srcsz tatlar ve elektrikli tatlar hayatmza girmeye balad. Mikromobilite sistemleri girmeye balad. Aslnda bunu gncel bir veriyle tekrar deerlendirmek gerekiyor. Kabaca 6-7 milyar dolar civarnda bir ekonomiye olumsuz etkisi olduundan bahsedebiliriz.”
Geen ylki uluslararas bir aratrmada stanbul’un trafik younluunda dnyada ilk srada yer aldna iaret eden Dndar, “stanbul’da yaayan biri trafikte 1 ylda 105 saatini fazladan sre olarak geiriyor. Bu sreyi kiinin farkl aktivitelerde deerlendirmesi ve ekonomiye olumlu katk salamas mmkn olabilirdi.” ifadelerini kulland.
– “ZM ALTYAPIYI BYTMEK DEL, TALEB YNETMEK”
Do. Dr. Selim Dndar, kentteki trafik younluunun sadece yeni yollar amakla giderilemeyeceini anlatt.
Elde belirli bir yol altyaps, kava, alt ve st geidin bulunduunu dile getiren Dndar, “Bu altyapy gelitirmek, yeni yollar ve tesisler yapmak bize bir zm gibi grnse de burada aslnda bir sorunu telemi oluyoruz. Yani bir kavakta iyiletirme yaptnz zaman bir ilerideki veya gerideki kavakta daha byk sorunlara neden oluyorsunuz. Ek bir erit ina edip trafii rahatlattnz dnrken 5 sene sonrasnda ok daha fazla bir taleple karlamann ve daha byk bir trafik skklna neden olmann yolunu am oluyorsunuz. Burada yaplmas gereken talebi ynetmek iin eitli uygulamalar yapmak.” dedi.
zm iin stanbul’da alma saatlerinin dzenlenmesini de neren Dndar, u ifadeleri kulland:
“stanbul’da genelde sabah ve akam trafiin zirve saatleri var. Sabah zirvesi ok daha etkili olabiliyor. nsanlar genelde ilerine veya okullarna gitmek iin benzer saat araln tercih ettii iin saat 7-9 aralnda trafik skklklar ok st dzeye ulaabiliyor. Burada eitli stratejiler gelitirerek, zel sektrn de desteini alarak, farkl i balang saatleri, mesai saatleri gelitirilebilir. rnek vermek gerekirse baz kurumlar mesaiye saat 6’da balayp saat 14’te bitirebilir. Kimilerinin k saati erken olur, ge olur. Bu tarz stratejiler gelitirip zirveyi daha datmak, yumuatmak mmkn. Ama en temel iyilemeyi zel ara kullanm orann drerek gelitirebiliriz. zellikle toplu tamaya olan talebi arttrabilirsek, zel ara kullanmndan vazgeirebilirsek nemli bir etki salayacaktr. stanbul’a baktnz zaman ortalama bir ara iinde 1,5 kii yolculuk yapyor. Yani 5 kiilik bir standart otomobili dnrsek bunun 5 kiilik kapasitesi yerine 1,5 kiilik bir kapasiteyi kullanyoruz ve trafikte ar bir ara younluuna neden oluyor.”
Dndar, toplu tamay kullanmaya tevik etmenin yolunun da hizmet dzeyini, kalitesini, konforunu arttrmaktan getiine iaret etti.
Ksa mesafelerde bisiklet ve skuter gibi mikromobilite aralarn tevik edilmesi gerektiini dile getiren Dndar, trafik k srelerinin daha etkin ayarlanmasnn ehir ii skkl azaltmakta etkili olabileceini aktard.
– “TRAFK HLAL NORMALLET, 60 BNDEN FAZLA CAN KAYBETTK”
Trafikte Haklarm Dernei Bakan Yasemin Usta ise Trkiye statistik Kurumu (TK) verilerine gre trafik kazalarnn yzde 89’unun src kusurlarndan kaynaklandn syledi.
“Trafik ve Gvenlik Kurallar Aratrmas” raporundaki baz verileri de aktaran Usta, en ok kazaya sebep olduu dnlen baz ihlallerin istatistiklerde ok dk oranlarda yer aldn anlatt.
Usta, TK verilerine gre en ok kazaya neden olan ihlallerin ilk srasnda ar hzn geldiini, onu “erit ihlalleri”, “kavaklardan gei nceliine uymamak”, “arkadan arpma”, “dn hatalar” ile “krmz k ihlali”nin takip ettiini kaydetti.
Aratrmada, srclere “Neden kural ihlali yaptklar” sorulduunda “Zaman kazanmak”, “Bir yere gecikmemek” veya “Acelem vard” gibi cevaplarn verildiini kaydeden Usta, “50 kilometrelik bir yolu 85 kilometre hzla gittiinizde 35 dakikada varyorsunuz. 100 kilometre hzla giderseniz 30 dakikada, 120 kilometre hzla giderseniz 25 dakikada varyorsunuz. 5-10 dakika kazanabilmek iin gerekten hayatmz riske atmaya deer mi?” diye sordu.
Toplumdaki trafik sular algsna da deinen Usta, “Mesela hrszlk yz kzartc su olarak n plana kyor. Fakat lmle sonulanabilecek bir trafik kural ihlali maalesef halkmzda bir yz kzartc su olarak alglanmyor. Kurallar ineyen insanlar kendini sulu hissetmiyor ve maalesef zamanla bu durumu normalletiriyor.” ifadelerini kulland.
Usta, bir aratrmada srclere, “Kural ihlali yaparken bunun sonularn dnmyor musunuz?” sorusunun yneltildiini aktararak, “Birou, ‘Ben ok kontrollym, risk almyorum.’ demi. Ama gerekte baktnzda kendini riske atmayan davran bir bakasnn hayatn tehlikeye atabiliyor. Bu yaptn da merulatrabiliyor.” dedi.
Gvenli trafik bilincinin olmadnn altn izen Usta, 2015’ten bu yana trafik kazalarnda 60 binden fazla kiinin hayatn kaybettiini, 3 milyondan fazla kiinin ise yaralandn szlerine ekledi.