Macaristan’n ev sahipliinde yaplan Trk Devletleri Tekilat (TDT) Gayriresmi Zirvesi kapsamnda dzenlenen Devlet Bakanlar Konseyi tarafndan kabul edilen Zirve (Budapete) Bildirisi’nde, tekilat ii btnlk ve Trk Devletleri arasndaki birlik, beraberlik ve dayanma ve Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti’nin (KKTC), dier gzlemci yelerle (Macaristan ve Trkmenistan) Trk dnyasnn ayrlmaz paras olduu vurguland.
Dileri Bakanl kaynaklarndan edinilen bilgiye gre, 20-21 Mays tarihlerinde Macaristan’n ev sahipliinde yaplan TDT Gayriresmi Zirvesi kapsamnda dzenlenen Devlet Bakanlar Konseyi tarafndan bugn kabul edilen Zirve (Budapete) Bildirisi’ne, tekilat ii btnl ve Trk Devletleri arasndaki birlik, beraberlik ve dayanmay vurgulayan ve KKTC’ye gl destek beyan eden yazmlar ve Trkiye asndan nem ve ncelik tayan maddeler eklendi.
Bildiride, KKTC’nin, dier gzlemcilerle (Macaristan ve Trkmenistan) birlikte Trk dnyasnn ayrlmaz paras olduunu vurgulayan ve TDT’nin almalarna yapt katklar memnuniyetle karlayan maddeler kabul edildi.
Trk dnyasnn Kbrs Trklerinin zden gelen eit haklarnn gvence altna alnmas konusunda dayanma ifade eden ve Kbrs sorununun Ada’daki mevcut gerekliklere dayal olarak, karlkl kabul edilebilir ve uygulanabilir bir zme ulamas ihtiyacn vurguland bildiride, TDT Aksakallar Konseyi 17. Toplants’nn 1-2 Mays tarihlerinde Girne’de baaryla gerekletirilmesini ne karan, Trk Dnyas Vizyonu-2040 Belgesi’nde belirtildii zere, ye devletlerin, ulusal karlar asndan hayati nem tayan konularda aralarndaki siyasi dayanma ve karlkl destei glendirme iradelerini vurgulayan maddeler onayland.
Bildiride, TDT’de kardelik ruhuna olan ballklarn bildiren ve Trk Dnyas art’nda da belirtildii zere, Trk Devletleri arasndaki birlik ve dayanmaya zarar vermeyi amalayan her trl giriimin engellenmesinin nemini vurgulayan ve TDT’nin btnlne, kurumsal ve karar alma kapasitesine ballklarn yineleyen, KKTC’nin de aralarnda bulunduu TDT Gzlemcilerinin genlik ve spor alannda Tekilat bnyesinde yrtlen deiim programlar ve benzer faaliyetlere ev sahiplii yapmalarn tevik eden maddeler kabul edildi.
TRKYE’NN BLGESEL ROLNE TAKDR
te yandan bildiride, Trkiye’nin Suriye’nin toprak btnl ve birlii temelinde gvenlik ve istikrarn tesis edilmesi, Suriye’nin tm bileenlerinin katlmyla kapsayc bir siyasi srece ulalmas ve yaptrmlarn kaldrlmas ynnde oynad yapc rol takdir edildi.
Bildiride, Gazze’deki feci insani durumla ilgili derin endie ifade eden, kalc ve kapsaml bir atekes, rehinelerin ve tutuklularn serbest braklmas ve Gazze’ye engelsiz insani eriime ynelik mzakerelere verilen destei teyit eden; Filistinlilerin Gazze’den uzaklatrlmasna ynelik tm giriimleri reddeden; srail-Filistin atmasna adil ve kalc bir zme duyulan ihtiyacn ve ilgili Birlemi Milletler (BM) kararlarna uygun olarak bakenti Dou Kuds olan, 1967 snrlarna dayanan iki devletli zmn uygulanmasnn altn izen maddelerine onay verildi.
AFGANSTAN ALIMA GRUBU KURULDU
Bildiride Afganistan’la ilgili konularda TDT ye Devletleri’nin ortak tutumunun gelitirilmesini kolaylatracak olan Afganistan alma Grubunun kurulmas takdirle karlanrken bu konuda Devlet Bakanlar Konseyi tarafndan ayr bir ortak aklama da kabul edildi.
Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan tarafndan 21 Mart’ta yaplan ar dorultusunda, Trk dnyasnn ortak bayram olan Nevruz’a ilikin TDT bnyesinde anma ve kutlama etkinliklerinin ye lkeler, gzlemciler ve Trk birlii Tekilatlaryla ibirlii iinde dzenlenmesi ynnde TDT Sekretaryasn talimatlandran maddelerin kabul edildii bildiride, her trl rklk, ayrmclk, yabanc dmanl, slam’a kar nefret, nefret sylemi ve dezenformasyonla mcadelede ibirliini srdrme ve bu alanlarda uluslararas platformlardaki abalar uyumlatrma taahhtleri yinelendi.
TERRLE VE SBER SULARLA ORTAK MCADELE ARISI
Bildiride, TDT ye Devletlerini, her trl terrizm ve ulus tesi organize su, terrizmin finansman ve siber sula mcadele iin ortak abalar srdrmeye tevik eden, savunma sanayisi alannda TDT kapsamnda verimli ok tarafl ibirliini gelitirme iradesinin yineledii vurgusuyla, ye devletlere bu yndeki abalarn hzlandrmalar talimatn veren maddeler onayland.
te yandan Trk Devletlerinin BM ve dier uluslararas kurululardaki nemli adaylklarna atfla, Trkiye’nin de 2037-2038 dnemi iin BM Gvenlik Konseyi geici yelii, 2025-2029 dnemi iin UNESCO Yrtme Kurulu ve 2026-2028 dnemi iin BM Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC) adaylklarnn memnuniyetle karland bildiride, bilim insan ve Nobel dl sahibi Prof Dr. Aziz Sancar’a “Trk dnyasnn birliine katklarndan dolay” Trk Devletleri Tekilat Ali ir Nevai Uluslararas dl’nn verilmesini memnuniyetle karlayan maddelere onay verildi.